Search
Close this search box.

Boosheid, frustratie en verzet om voorkeursrecht in de Breeakker

De gemeenteraad in de raadzaal tijdens de discussie over het natuur- en bosbeheer
Foto: Ons Son en Breugel

Vage plannen, aangetekende juridische brieven en onbevredigende antwoorden: de Breeakker voelde zich niet prettig bij het opleggen van voorkeursrecht. In de raadszaal maakten zij hun mening kenbaar en stelden vragen, maar concrete antwoorden had de gemeente niet.

De raadszaal is veelal leeg bij politieke avonden. Veel inwoners kunnen de politiek weinig boeien. Totdat zij persoonlijk geraakt worden door (nog op te stellen) beleid. Zoals de inwoners van de wijk Breeakker, die via een aangetekende brief medegedeeld kregen dat de Wet Voorkeursrecht Gemeenten op hen van toepassing was geworden. Een deel van de wijk is door de gemeente aangewezen om het voorkeursrecht van toepassing te laten zijn bij de verkoop van hun woning, waardoor de gemeente eerst mag bieden.

Omdat de gemeenteraad de toepassing van Wet Voorkeursrecht Gemeenten moet bekrachtigen, was het de kans voor de bewoners van de Breeakker om hun mening te laten horen. Geen enkele van de insprekers tijdens de politieke avond waren voorstander van het voorkeursrecht. Zij voelden zich overvallen door de brief en spraken over boosheid en frustratie.

Koude rillingen

De inwoners zijn verliefd op de wijk. Rust, groen, ruimte, geschiedenis en karakter. Bewoners, ongeacht hoe lang zij zich hebben gevestigd in het noordelijke deel van de Breeakker, spraken uit dat zij sinds de brief weinig rust ervaren. “Het is alleen aan de orde als je je huis wil verkopen,” zei Dick Bos, die sinds een paar jaar met zijn vrouw Saskia in de Buntlaan woont. “Maar wat als er iets met een van ons gebeurt?” De koude rillingen kwamen opzetten toen het stel van een jurist hoorde dat het voorkeursbeleid zestien jaar kan duren en zelfs onteigening mogelijk is.

Leontine Brandt, ook bewoner van de wijk: “Wij worden geconfronteerd met een college die beslissingen neemt over onze geliefde buurt en nog erger, over onze eigen woning. Daarbij verschuilt het college zich achter het zinnetje ‘zo is nu eenmaal de procedure van deze wet.’ Er wordt compleet voorbij gegaan aan de huidige bewoners die hiervan de dupe dreigen te worden. Wat is dit voor kil en ondemocratisch beleid?”

Niet de schoonheidsprijs

Het was wethouder Jelle de Jong (Dorpsvisie) niet gelukt om bij de informatieavond op 2 maart deze gevoelens van boosheid, frustratie en verzet weg te nemen. “Het ontvangen van een juridische brief op de deurmat is een overval. Niet aangekondigd, niet voorbesproken, geen uitnodiging vooraf, niet gedeeld met de raad. Het is een besluit van het college van burgemeester en wethouders geweest. En dit is hoe de wetgever het in de wet heeft vastgelegd, in de jaren 80 al.”

De wijze waarop het voorkeursrecht is gecommuniceerd, verdiende volgens de wethouder niet de schoonheidsprijs. Een koud, juridisch document met een aankondiging van een inloopavond was volgens de wethouder een insteek “die we nu wellicht anders zouden doen, anders had gekund, anders had gemoeten. Maar de brief als zodanig is niet voor niks. Dat dat gevoelens oproept, dat begrijp ik.”

Inbreiding en herindeling

Maar wat wil de gemeente dan precies met de wijk? Dat blijft vaag. De gemeente heeft ook geen plannen. De vraag naar huizen in de regio is onverzadigbaar, mede door het succes van ASML en de High Tech Campus. Son en Breugel moet meer dan 600 huizen bij gaan dragen voor 2030, op een behoefte van 100.000 woningen in de hele regio. Dat is ongeveer het aantal wooneenheden dat Eindhoven nu heeft. Bij een eerdere verkenning is het noordelijke gedeelte van de Breeakker bekeken als mogelijke locatie voor inbreiding en herindeling.

“Er is behoefte aan kleine eenheden voor bijvoorbeeld senioren die uit een groot huis willen, maar binnen de huidige sociale context en een betaalbaar bedrag. Enkele tientallen, zeker niet enkele honderden. Hoogbouw gaat niet over een flat van twintig hoog, maar over twee tot drie hoog.” Verdere stappen zijn niet aan de orde, benadrukte wethouder de Jong. “We willen regie en niet per se alle eigendom. Het pad van onteigening is niet dit pad.”

Donkere wolk

De crux van het probleem lijkt te liggen bij Woonbedrijf. De woningbouwvereniging bezit zo’n 80% van de grond in het gebied. De stichting heeft geen plannen om het aantal woningen in het gebied te vergroten en wil zich concentreren op stedelijke gebieden. En hoewel de intentie van Woonbedrijf is om de grond uit particuliere handen te houden, hangt verkoop van de grond aan bijvoorbeeld een projectontwikkelaar als een donkere wolk boven de wijk. Daar zijn de woningbezitters in het gebied nu te dupe van.

De gemeenteraad zat zelf ook vol met vragen over de stap. Op hun schouders rust immers de last om het voorkeursbeleid te bekrachtigen voor een periode van (nu) maximaal drie jaar. Die drie jaar geeft de gemeente ruimte om te komen met concrete plannen voor het gebied, of delen daarvan. Vooralsnog kijkt de gemeenteraad met een open blik naar het verlengen van het voorkeursrecht. Voor 21 april 2023 moet die duidelijkheid er wel zijn, wat de komende weken nog tot verhitte discussies kan gaan leiden in de raadzaal.