De gemeente Son en Breugel staat op het punt een belangrijke stap te zetten in het vergroten van de betrokkenheid van haar inwoners bij het gemeentelijk beleid. Op 25 september zal de gemeenteraad een voorstel bespreken voor een nieuw beleidskader en verordening rond burgerparticipatie: ‘Samen Son en Breugel‘.

Het voorgestelde beleid, dat de huidige inspraakverordening zou vervangen, is het resultaat van een uitgebreid proces dat begon op 27 september 2023. Toen sprak de gemeenteraad zich uit voor het opstellen van nieuw beleid via een betrokkenheidsproces omschreven als ‘de geïnformeerde inwoner’.

De gemeente heeft bewust gekozen voor een aanpak waarbij we inwoners en belangengroepen actief hebben betrokken bij de ontwikkeling van dit nieuwe beleid. Het gaat immers om hun stem en invloed op onze gemeentelijke besluitvorming.

Zienwijzen

Het proces omvatte interactieve sessies met vertegenwoordigers van diverse advies- en belangengroepen uit verschillende domeinen, evenals ambtenaren. Hun inbreng vormde de basis voor het concept beleidskader en de bijbehorende verordening. Na goedkeuring door het college van burgemeester en wethouders op 7 mei 2024 werden deze concepten ter inzage gelegd voor de inwoners.

Er zijn vijf zienswijzen binnengekomen. Hoewel deze niet tot grote inhoudelijke aanpassingen hebben geleid, heeft de gemeente wel enkele verbeteringen doorgevoerd. Zo is op suggestie van een inwoner het woord ‘schriftelijk’ toegevoegd aan de verordening bij het artikel over het uitdaagrecht.

Spelregels

Het nieuwe beleidskader en de verordening zijn gericht op het creëren van duidelijke spelregels over wie, wanneer en hoe invloed kan uitoefenen op het gemeentelijk beleid. De belangrijkste ambities die hierin zijn geformuleerd, omvatten het geven van een stem aan inwoners bij beleidsontwikkeling, -uitvoering en -evaluatie, het verhogen van de kwaliteit van gemeentelijke plannen en projecten, gemeentelijke besluiten beter aan laten sluiten op de behoeften van de samenleving, het bieden van ruimte aan initiatieven en het bieden van een leidraad voor het kiezen van passende participatievormen bij verschillende vraagstukken.

De gemeente zoekt nadrukkelijk naar een balans tussen rechtszekerheid, daadwerkelijke invloed voor inwoners en flexibiliteit in onze processen. Het gaat erom dat ze maatwerk kunnen leveren, zonder dat dit leidt tot willekeur. Toch erkent de gemeente ook de uitdagingen die het nieuwe beleid met zich meebrengt.

Iedere inwoner krijgt de kans

De gemeente is zich bewust dat het toepassen van maatwerk soms kan botsen met de roep om gelijkheid. Maar in de praktijk gaat het erom dat de gemeente ongelijke gevallen ook ongelijk kunnen behandelen, altijd met transparantie over hoe we tot onze afwegingen komen.

Een ander aandachtspunt is de representativiteit van het gevolgde proces. Door te werken met afgevaardigden van advies- en belangengroepen is niet de mening van elke individuele inwoner breed uitgevraagd. De gemeente stelt echter dat door de conceptstukken ter inzage te leggen, iedere inwoner de kans heeft gekregen om zijn of haar mening te geven.

Vervolgtraject

Als het voorstel wordt aangenomen, wacht nog een uitgebreid implementatietraject. De gemeente werkt aan een plan dat onder meer een vernieuwde werkwijze, communicatieaanpak, en methoden voor monitoring en evaluatie zal bevatten. Het doel is dat onze ambtelijke organisatie goed is toegerust om betrokkenheid te organiseren bij al onze beleidsprocessen. En belangrijk is dat we blijven leren en onze aanpak steeds verbeteren op basis van praktijkervaringen.

De gemeenteraad zal ‘Samen Son en Breugel’ op 25 september beeldvormend behandelen. Een definitief besluit over de invoering van het nieuwe participatiebeleid is nog niet genomen. De eerder betrokken advies- en belangengroepen zullen worden geïnformeerd over de behandeling in de gemeenteraad en de uiteindelijke vaststelling van het beleid.

Met dit initiatief hoopt Son en Breugel een nieuwe fase in te luiden waarin inwoners actiever betrokken zijn bij het vormgeven van hun leefomgeving. De komende raadsvergadering zal uitwijzen of de gemeente inderdaad deze stap richting meer burgerparticipatie zal zetten.